Dental implant protezlerindeki oklüzal şemalar hakkındaki bilgilerin çoğu implant destekli olmayan (diş destekli) protezlerdeki oklüzal kavramlardan türemiştir. Çeşitli yayınlarda, implant protezlerinde tercih edilen oklüzal kavramlar için kesin klinik rehberler oluşturabilmeye yetecek bilimsel kanıtlar bulunamamıştır. Karmaşayı daha da derinleştirmek için, dişlenmede ‘doğal olarak’ neler meydana geldiğine ait farklı düşünceler içeren yayınlar da mevcuttur. Sistematik bir değerlendirmedeki bazı kanıtlara göre, yaşlanmayla birlikte, (doğal dişlenmede) kanin rehberli oklüzyon görülme sıklığı azalır, grup-fonksiyon oklüzyon görülme sıklığı artar.

Aksiyomlar, paradigmalar, kavramlar ve doğru uygulamalar son derece pratik olan, fakat çoğu vakada mevcutta kanıt olmadığı için kanıta dayalı sayılmayan yayınlanmış değerlendirmelerde, klinik rehberler bir araya getirilip sunulmuştur.

Doğal dişlerin restorasyonunda töropatik bir oklüzal şema oluştururken, karşılıklı koruma ve anterior disklüzyon uygun yöntemler olarak kabul edilir. Hedef restore etmek, fonksiyonu devam ettirmek ve hasta icin uyumu sürecii en aza indirmektir. Oklüzyonda yapılan tedavi esaslı değişiklik ne kadar büyük olursa, genellikle hastanın uyumu için gereken zaman da o kadar fazla olur. Bütün tedavi esaslı değişiklikler zamanla mutlaka biyolojik ve mekanik stabilite sağlamalıdır.

Bu kavramlar, implant destekli restorasyonlara büyük oranda otomatik olarak aktarılmıştır.

Bu varsayımlar ve tam olarak yerleşmemiş veriler doğrultusunda, Ben ‘uzman görüşüm’ olarak, bunu düşük seviyede bir bilimsel kanıt kabul ediyorum. Aşağıda benim klinikte uyguladığım ve sıklıkla karşılaşılan bazı farklı tedavi esaslı yöntemlere özel adımları bulabilirsiniz.

Implant destekli tek kron (her iki yanda doğal dişlerle)

• I-SC’ın iki tarafındaki doğal dişler üzerinde, 8-mikron kalınlığında artikülasyon kağıdı kullanarak (‘Shimstock’) ‘ev-baz alınmış’ referans noktası oluşturmak
• Diş temaslarında hafif kapanışın test edilmesi –I-SC artikülasyon kağıdını ‘serbest’ bırakmalıdır
• Diş temaslarında tam kapanışın kontrol edilmesi –dişler etrafındaki periyodontal ligamentin esnekliği tarafından sağlanan diş hareketine izin verdiği için bu durumda I-SC artikülasyon kağıdını ‘tutmalıdır’
• Eksentrik harekette immediyat disklüzyon
• Özellikle maksiller anterior I-SC ile ilişkili olarak, konuşma ve çiğneme esnasında uygun protrüziv mandibüler hareketlere izin vermesi için yeterli palatinal konkavite bulunduğundan emin olmak. Anterior mandibulada, protruziv kesici kenar temasında I-SC üzerinde tek temastan kaçının.
• Posterior I-SC’de – her iki çenede de oklüzal yüzeydeki iç üçgen sırtları, oklüzal yüzeydeki hafif aşınmadan dolayı üçgen sırtların tüberkül kolundan merkez oluk veya fossaya doğru genelde konveks olmasını karşılamak adına, hafif konkav tasarlayın, Bu özellikle immediyat lateral kondiler yana kayma gösteren hastalarda çok önemlidir

Posterior I-FDP (Kennedy Sınıf I veya II boşluklarda) – protezin distalinde hiç doğal diş olmadığında:

• ‘Ev baz alınmış’ bir referans noktası olıuşturun (yukarıda anlatıldığı şekilde)
• Diş temaslarında hafif kapanışın test edilmesi – I-FDP ‘serbest bırak’
• Diş temaslarında tam kapanışın kontrol edilmesi – I-FDP ‘tut’
• Eksentrik harekette disklüzyon
• Oklüzal düzlem – hastanın zamanla oluşturduğu genel oklüzal morfolojiyi kopyala – oklüzal düzlemde üçgen sırtlar düz veya hafif konkav olmalıdır

Anterior I-FDP (Kennedy Class IV boşlukta):

• Anterior I-SC için anlatıldığı gibi, ve;
• ‘Karşılıklı koruma’ kavramı geliştirin

Tam çene I-FDP (veya I-cFDP)

• Bu tip bir restorasyon tam tedavi esaslı bir oklüzal şema gerektirir
• Arka dişler kapatıldığında bilateral senkronize arklar arası temaslar – her diş üyesi için bir temas uygundur
• Karşılıklı koruma prensiplerini temel alan lateral rehberlik
• Kanin rehberli bir oklüzal (CGO) şemanın teknik ve mekanik olarak daha kolay olduğu kabul edilebilir
• Ek olarak, daha kısaltılmış bir dental ark (SDA) tasarımı düşünülebilir

Hastalar başlangıçta implantlarla dokunma duyuları azalmış gibi hissedebilirler ve bu nedenle doğal dişlere göre implant oklüzyonundaki bozuklukları daha az farkedebilirler. Bu algı zamanla düzelir. Bu nedenle, devamlı olarak değerlendirmeler yapmak çok önemlidir. Tedavi esaslı girişimin kapsamı ne kadar genişse, değerelendirmeler o kadar erken ve aralıkları o kadar kısa olmalıdır. Bir I-SC ilk üç ila beş yıl arasında en az yılda bir kere değerlendirilmelidir ve her değerlendirmede, kapsamı yukarda belirtilen oklüzal ‘değerlendirme’ tekrarlanır ve eğere gerekirse uyumlamalar yapılır.